Göbek Oynatan Adam Kim? Öğrenmenin Ritimle Dans Eden Pedagojisi
Bir eğitimci olarak her zaman inanmışımdır: öğrenme, sadece bilgi edinmek değil; insanın kendi ritmini keşfetmesidir. Kimi zaman bir kelimeyle, kimi zaman bir hareketle öğreniriz. Ve bazen öğrenmenin en canlı hali, bir sahnede, bir gövde hareketinde gizlidir. “Göbek oynatan adam kim?” sorusu, yalnızca bir merak değil; aslında öğrenmenin toplumsal yüzüne, bedenin diline ve kültürel sembollere dair derin bir sorgulamadır.
Öğrenme, Bedenin Hafızasında Başlar
Her insan öğrenmeye önce bedeniyle başlar. Bir bebek yürümeyi, konuşmayı ya da ritmi sezgisel olarak öğrenir. Beden, öğrenmenin ilk öğretmenidir. Göbek oynatan adam figürü de bu açıdan bakıldığında bir “bedensel öğrenme modeli”dir. Dans ederken yaptığı şey yalnızca bir gösteri değil, öğrenilmiş hareketlerin yeniden üretimidir.
Bu öğrenme biçimi somut yaşantı kuramı (Kolb) açısından değerlendirildiğinde, bireyin deneyimleyerek öğrendiği bir süreçtir. Adam, ritmi bedeninde yaşar, onu gözlemleyerek içselleştirir ve sonunda kendi tarzına dönüştürür. Tıpkı bir öğrencinin bilgiyi duyduğu, düşündüğü ve uyguladığı öğrenme döngüsünde olduğu gibi.
Toplumsal Öğrenme ve Stereotiplerle Dans
Göbek oynatan erkek imajı toplumda farklı tepkiler doğurur: kimine göre mizah, kimine göre cesaret, kimine göreyse normların dışına taşan bir eylemdir. Bu da bizi sosyal öğrenme kuramına (Bandura) götürür. İnsan, başkalarını izleyerek öğrenir; toplumsal normlar da bu gözlemlerin sonucunda şekillenir.
Bu adam, belki de farkında olmadan toplumun “erkeklik” tanımını sorgulatır. Çünkü onun bedeniyle yaptığı şey, kültürel olarak “kadına ait” kabul edilen bir alanı yeniden yorumlamaktır. Böylece öğrenme yalnızca bireysel değil, toplumsal bir eyleme dönüşür.
Toplum, onun dansıyla birlikte kendi yargılarını yeniden düşünmeye başlar.
Pedagojik Açıdan Bir Sınır Deneyimi
Eğitimde “sınır deneyimi”, öğrencinin alışılmış kalıpların dışına çıkıp yeni bir farkındalık kazanmasıdır. Göbek oynatan adam bu anlamda bir pedagojik metafordur. Çünkü öğrenme de aynı biçimde bir konfor alanını terk etme sürecidir.
Bir öğrenci yeni bir kavramla karşılaştığında nasıl ki “alışılmış bilgiyi” sorgularsa, bu adam da “alışılmış davranışı” sorgular.
Bu, Paulo Freire’nin eleştirel pedagoji anlayışına yakındır. Freire’ye göre öğrenme, bireyin dünyayı değiştirebilme kapasitesini fark ettiği andır. Göbek oynayan adam da kendi eylemiyle bu dönüşümü gerçekleştirir:
O sadece dans etmez; toplumsal ezberleri kırar, “öğrenilmiş kalıpları” yeniden yazar.
Ritmin Pedagojisi: Öğrenmede Duygu ve Hareket
Ritim, öğrenmenin duygusal yönünü temsil eder. Müzik, beden ve öğrenme arasında derin bir bağ vardır. Göbek oynatan adam figürü, bu bağı en somut şekilde ortaya koyar.
Pedagojik açıdan bakıldığında, dans eden bir beden duygusal zekâyı, yaratıcılığı ve özgüveni besler.
Öğrenciler de tıpkı bu figür gibi, kendi ritimlerini bulduklarında öğrenmenin en kalıcı biçimini yaşarlar. Çünkü öğrenme, sadece bilgiyle değil, duygu ve bedenle bütünleştiğinde anlamlı olur.
Bu yaklaşım, Howard Gardner’ın çoklu zekâ kuramıyla da örtüşür. Bedensel-kinestetik zekâ, bireyin bedenini bir ifade aracı olarak kullanabilme yetisidir.
O hâlde soralım: “Göbek oynatan adam” sadece eğleniyor mu, yoksa bir öğrenme biçimini mi temsil ediyor?
Özgürleşen Öğrenme: Toplumun Aynasında Bir Ders
Öğrenme, bireyin özgürleşme sürecidir. Göbek oynayan bir adam, bunu farkında olmadan simgeler. Çünkü o, “nasıl olunması gerektiği”ni değil, “nasıl hissedildiği”ni ifade eder.
Bu, eğitimde çok önemli bir dönüşüm noktasıdır:
Bilgiyi ezberleyen değil, bilgiyi dönüştüren birey olabilmek.
Bu figür, bize şu dersi verir: Gerçek öğrenme, yalnızca bilişsel değil; estetik, duygusal ve etik boyutları olan bir süreçtir. Tıpkı bir dans gibi, öğrenme de içsel bir uyum ve dışsal bir ifade gerektirir.
Sonuç: Öğrenmenin Dansı
Göbek oynatan adam kim?
Belki de hepimizin içindeki öğrenme isteğini, ifade cesaretini temsil eden bir metafordur.
Her öğrenci, kendi ritmini bulduğunda, tıpkı o adam gibi “kendi dansını” yapar. Eğitim de zaten bu değil midir?
Öğrenciyi başkasının ritminde değil, kendi melodisinde dans etmeye davet etmek.
Öğrenme, gövdenin bilgisiyle başlar, yüreğin ritmiyle tamamlanır.
Düşünsel Sorular
– Sizce öğrenme sadece zihinsel bir süreç midir, yoksa bedensel bir dans mı?
– Toplum bize hangi “öğrenilmiş hareketleri” dayatıyor?
– Kendi öğrenme ritminizi bulmak için hangi “göbek hareketini” yapmanız gerekiyor?
Bu sorulara verdiğiniz cevaplar, belki de sizi kendi öğrenme dansınıza yaklaştıracaktır.